الکتروتراپی چیست؟ 0 تا 100 الکتروتراپی( درمان با جریان برق )

الکتروتراپی یا برق درمانی چیست؟

الکتروتراپی به‌عنوان یک روش درمانی موثر برای درمان انواع مختلف دردها شناخته می‌شود. این روش می‌تواند به تسکین دردهای عضلانی، عصبی، مفصلی، پس از جراحی، و حتی دردهای مزمن کمک کند. با استفاده از جریان‌های الکتریکی کنترل‌شده، الکتروتراپی اثرات درمانی متعددی از جمله کاهش التهاب، بهبود جریان خون، کاهش اسپاسم عضلانی، و تسکین دردهای عصبی را به همراه دارد.

اساساً شامل انتقال انرژی به بدن است، انرژی می تواند به شکل جریان الکتریکی، امواج صوتی، پرتوهای نور، انرژی حرارتی، میدان الکترومغناطیسی و غیره باشد.

با استفاده از جریان برق می توان به روش های مختلف بیماران را درمان کرد، از واژه الکتروتراپی به جای طیف گسترده ای از دستگاه های پزشکی ویژه ای نام برده می شود. ( یعنی وقتی ما از واژه الکتروتراپی استفاده می کنیم، به تعداد زیادی دستگاه پزشکی اشاره می کنیم که با بهره گیری از الکتریسته درمان را پیش می برند.)

در کلینیک فیزیوتراپی سرو نقره ای در سعادت آباد، به کمک الکتروتراپی و سایر روش‌های غیرتهاجمی، به شما کمک می‌کنیم تا بهبودی خود را بدون نیاز به جراحی به دست آورید. (در علم پزشکی به این گونه روش‌های درمانی، روش‌های غیرتهاجمی می‌گویند.)

روش‌های درمان با الکتروتراپی

الکتروتراپی یکی از روش‌های درمانی در فیزیوتراپی است که با استفاده از جریان‌های الکتریکی کنترل‌شده به تسکین درد، افزایش جریان خون، کاهش التهاب و توانبخشی عضلات کمک می‌کند. انواع روش‌های الکتروتراپی به شرح زیر هستند:

۱. تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (TENS)

یکی از رایج‌ترین روش‌های الکتروتراپی، استفاده از دستگاه‌های TENS است که پیام‌های درد را مسدود می‌کند. این روش برای کاهش دردهای ناشی از مشکلات اسکلتی-عضلانی و عصبی استفاده می‌شود.

• عملکرد: دستگاه TENS سیگنال‌های الکتریکی را از طریق الکترودها به پوست منتقل می‌کند. این سیگنال‌ها اعصابی را که پیام درد را به مغز ارسال می‌کنند، متوقف می‌سازند.
• کاربرد:
  • دردهای حاد و مزمن مثل دیسک کمر، گردن‌ درد و آرتروز.
  • سندرم تونل کارپال و درد سیاتیک.
• زمان درمان: معمولاً بین ۲۰ تا ۶۰ دقیقه در هر جلسه.

۲. جریان تداخلی (IFC)

روش جریان تداخلی (Interferential Current Therapy) از پالس‌های قوی‌تر برای تسکین درد و تحریک عمیق عضلات استفاده می‌کند.

• عملکرد: استفاده از فرکانس‌های الکتریکی که به عمق بافت‌ها نفوذ کرده و التهاب و درد را کاهش می‌دهند.
• کاربرد:
  • دردهای عضلانی-اسکلتی.
  • بهبود گردش خون در بافت‌های آسیب‌دیده.

۳. تحریک الکتریکی عضلات (EMS)

EMS برای انقباض عضلات و افزایش قدرت آن‌ها، خصوصاً در دوران توانبخشی بعد از جراحی یا آسیب، طراحی شده است.

• عملکرد: این روش، عضلات را از طریق تکانه‌های الکتریکی تحریک می‌کند و به بازگرداندن عملکرد آن‌ها کمک می‌کند.
• کاربرد:
  • جلوگیری از ضعف عضلانی.
  • توانبخشی پس از جراحی، آسیب‌دیدگی ورزشی و سکته مغزی.
  • کاهش اسپاسم‌های عضلانی.

۴. امواج مافوق صوت (Ultrasound Therapy)

برخلاف دستگاه‌های الکتریکی مستقیم، امواج مافوق صوت از ارتعاشات صوتی برای تولید گرما و تسکین درد استفاده می‌کند.

• عملکرد: امواج صوتی به بافت‌های عمیق نفوذ کرده و التهاب را کاهش می‌دهند و باعث افزایش جریان خون می‌شوند.
• کاربرد:
  • کاهش درد و التهاب.
  • تسریع روند بهبود آسیب‌های بافتی.

۵. تحریک الکتریکی ترکیبی (Combination Therapy)

در این روش، از انواع مختلف پالس‌های الکتریکی (مانند TENS و IFC) برای دستیابی به چندین مزیت درمانی به طور همزمان استفاده می‌شود.

• کاربرد:
  • تسکین دردهای شدید.
  • افزایش دامنه حرکتی در مفاصل و عضلات.
  • تحریک عضلات و بهبود ضعف عضلانی.

کاربردهای الکتروتراپی در درمان انواع دردها

۱. دردهای عضلانی

الکتروتراپی می‌تواند برای تسکین دردهای عضلانی مختلف استفاده شود. این دردها معمولاً ناشی از کشیدگی، فشار، یا آسیب به بافت عضلانی هستند. جریان‌های الکتریکی به عضلات آسیب‌دیده ارسال می‌شوند تا عملکرد آن‌ها را بهبود بخشیده و موجب کاهش التهاب و درد شوند.

• درد گردن و شانه‌ها: بسیاری از افراد از دردهای عضلانی در نواحی گردن و شانه‌ها رنج می‌برند. الکتروتراپی می‌تواند باعث تسکین این دردها شده و همچنین عملکرد عضلات گردن را بهبود بخشد.
• درد کمر: در درمان دردهای مزمن کمر و گرفتگی عضلات کمر، استفاده از الکتروتراپی می‌تواند به تسکین درد و کاهش اسپاسم عضلانی کمک کند.

۲. دردهای عصبی

الکتروتراپی در درمان دردهای عصبی ناشی از آسیب به عصب‌ها یا اختلالات عصبی نیز کاربرد دارد. جریان‌های الکتریکی به عصب‌ها اعمال می‌شوند تا به تحریک مجدد فعالیت عصبی و کاهش احساس درد کمک کنند.

• دردهای ناشی از دیسک کمر: در مواردی که دیسک‌های کمر به عصب فشار وارد می‌کنند و موجب دردهای شدید و مزمن می‌شوند، الکتروتراپی می‌تواند با تحریک عصب‌ها و کاهش التهاب، درد را کاهش دهد.
• دردهای مرتبط با دیابت (درد دیابتی): افرادی که به دلیل بیماری دیابت از دردهای عصبی (مانند دردهای پا و دست) رنج می‌برند، می‌توانند از الکتروتراپی برای کاهش این دردها بهره ببرند.

۳. دردهای مفصلی و التهاب‌ها

الکتروتراپی در درمان دردهای مفصلی مانند آرتروز و التهاب‌های مفصلی نیز موثر است. جریان الکتریکی می‌تواند به تسکین التهاب و بهبود حرکت مفصل‌ها کمک کند.

• آرتروز زانو و دست: استفاده از الکتروتراپی می‌تواند به کاهش درد و التهاب مفصل‌های آسیب‌دیده کمک کند و همچنین توان حرکتی مفاصل را بهبود بخشد.
• التهاب تاندون‌ها و بورس‌ها: در درمان التهابات ناشی از التهاب تاندون‌ها (مانند تاندونیت) یا بورس‌ها (التهاب بورس مفصلی)، الکتروتراپی به تسکین درد و تسریع روند بهبودی کمک می‌کند.

۴. دردهای پس از عمل جراحی

افرادی که تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند، به‌ویژه در دوره بهبودی، ممکن است از دردهای پس از عمل رنج ببرند. الکتروتراپی در این زمینه می‌تواند به تسکین دردهای پس از جراحی و تسریع فرآیند ترمیم کمک کند.

• دردهای پس از عمل تعویض مفصل: در بیمارانی که عمل تعویض مفصل انجام داده‌اند، استفاده از الکتروتراپی می‌تواند به کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی کمک کند.
• دردهای پس از عمل جراحی کمر یا گردن: در جراحی‌های مربوط به ستون فقرات، الکتروتراپی برای کاهش درد و تسریع بهبودی عضلات و بافت‌ها مفید است.

۵. دردهای اسپاسم عضلانی

اسپاسم‌های عضلانی، که به‌طور معمول در نواحی کمر، گردن، و شانه‌ها رخ می‌دهند، می‌توانند بسیار دردناک باشند. الکتروتراپی می‌تواند با تحریک عضلات و افزایش جریان خون در نواحی مورد نظر، از اسپاسم عضلانی جلوگیری کند و به آرامش عضلات کمک کند.

• اسپاسم عضلانی کمر و گردن: الکتروتراپی در درمان اسپاسم‌های عضلانی کمر و گردن که معمولاً ناشی از استرس یا حرکات نادرست است، می‌تواند موثر واقع شود.

۶. دردهای مزمن

افرادی که از دردهای مزمن رنج می‌برند (مثل دردهای مزمن کمر یا گردن)، می‌توانند از الکتروتراپی برای کاهش مداوم دردهای خود بهره ببرند. این روش می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به دردهای مزمن کمک کند.

• درد مزمن کمر: استفاده منظم از الکتروتراپی می‌تواند به کنترل درد مزمن کمر و جلوگیری از تشدید آن کمک کند.

۷. دردهای ناشی از مشکلات پوسچر و نشستن طولانی (Postural Pain)

مشکلات ناشی از وضعیت نادرست بدن (پوسچر نادرست) به‌ویژه در افرادی که ساعات طولانی پشت میز می‌نشینند، می‌تواند موجب دردهایی در گردن، شانه‌ها، و کمر شود. الکتروتراپی می‌تواند با کاهش فشار به عضلات و بهبود گردش خون به تسکین این نوع دردها کمک کند.

• درد گردن ناشی از کار با کامپیوتر: در افرادی که ساعات طولانی پشت میز کار می‌کنند و وضعیت نادرستی دارند، الکتروتراپی می‌تواند به کاهش درد گردن و شانه‌ها کمک کند.

انواع دستگاه الکتروتراپی

دستگاه های مورد استفاده در الكتروتراپی به صورت کلی به چند دسته تقسیم می شود، این دستگاه ها از لحاظ شکل، اندازه و اشعه و موج با هم تفاوت دارند این تفاوت را برای مطالعه بیشتر شما در ذیل توضیح داده ایم.

اشعه مادون قرمز

اشعه مادون قرمز جریانی با طول موج 1000 تا 40000 آنگسترم می باشد كه وقتی با بدن برخورد می كند به گرما تبدیل شده و باعث افزایش جریان خون در نقطه درمان می شود، جریان خون کمک می کند بافت آسیب دیده سریعتر درمان شود.

لامپ مادون قرمز در فیزیوتراپی

امواج مافوق صوت

اشعه مافوق صوت با فركانس بیش از 20000 هرتز و شدت 0.5 تا 3 ولت بر سانتیمتر با عمق نفوذ حدود 5 سانتیمتر كه با ایجاد گرمای عمقی در بدن باعث افزایش گردش خون و نفوذ پذیری غشاء سلولی و نیز تخلیه منطقه درمان از مواد دردزا می شود.

التراسوند یک نمونه از امواج مافوق صوت

امواج دیاترمی

از انواع امواج كوتاه رادیویی است که طول موج SWD مورد استفاده در فیزیوتراپی 11متر و فركانس آن 12.27 مگاسیكل می باشد. طول موج MWD مورد استفاده در فیزیوتراپی 12 متر و فرکانس آن 2450 مگاسیکل می باشد که باعث ایجاد گرمای عمیقی در ناحیه درمان می شود.

تکار یک نمونه از امواج دیاترمی

جریان گالوانیک (Galvanic)

در عضلاتی که به علت قطع عصب و یا ضایعه عصبی قادر به انقباض نیستند ، زمان تحریک بالایی لازم است تا جریان به همه فیبر های عضله برسد و باعث انقباض آن عضله شود و جریان گالوانیک با شدت 0.5 تا 2.5 میلی آمپر ، ولتاژ کمتر از 100 ولت ، زمان تحریک 100 و 300 و 1000 و 3000 میلی ثانیه را انتخاب کرده و باعث انقباض عضله می شوند.

استفاده از جریان فارادیک (FAR : Faradic)

جریانی با زمان تحریك كوتاه است یعنی با زمان تحریك 0.1 و 0.3 و 1 و 3 میلی ثانیه و در مواردی كه عصب سالم بوده ولی عضله توانایی لازم برای انقباض را ندارد به كار می رود.

نمونه یک دستگاه تولید جریان فارادیک

جریان های پرفرکانس

در این جریان از تداخل دو جریان پرفركانس ، یك جریان مدوله شده كم فركانس ایجاد می شود که امواج 2000 هرتز آن جهت تقویت عضلات عمقی و امواج 4000 هرتز جهت كاهش درد و اسپاسم استفاده می شود.

استفاده از دستگاه TENS (مخفف:Trance cutaneouse Electrical Never Stimulation)

یعنی با استفاده از جریان الكتریكی از طریق پوست باعث تحریك عصب ناحیه درمان شویم و جریانی با فركانس 50 تا 150 هرتز می باشد كه شدت آن بین 12 الی 30 میلی آمپر می باشد كه با اشكال مختلف و به صورت ضربه ای و نرمال طراحی شده است و از طریق بسته شدن دریچه درد و ترشح آندروفین باعث تشكیل درد می شود.

 

یک نمونه از دستگاه تنس

نقش الکتروتراپی در فیزیوتراپی

الکتروتراپی نقش مهمی در فیزیوتراپی ایفا می‌کند و به عنوان یک روش غیرتهاجمی و مؤثر برای درمان انواع مشکلات عضلانی، عصبی و اسکلتی شناخته می‌شود. این روش با استفاده از جریان‌های الکتریکی کنترل‌شده، به کاهش درد، بهبود گردش خون، تقویت عضلات و تسریع روند بهبودی کمک می‌کند. الکتروتراپی اغلب در کنار سایر روش‌های فیزیوتراپی مانند ورزش‌درمانی، ماساژ و درمان‌های دستی استفاده می‌شود تا بهترین نتایج را برای بیماران به ارمغان آورد.

از جمله کاربردهای رایج الکتروتراپی می‌توان به درمان دردهای مزمن مانند کمردرد، آرتروز، آسیب‌های ورزشی، بهبود عملکرد عضلات پس از جراحی و کاهش التهاب اشاره کرد. این روش به ویژه برای افرادی که به دنبال درمان‌های غیردارویی و غیرجراحی هستند، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.

اگر به دنبال بهبودی بدون نیاز به جراحی هستید، الکتروتراپی می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها برای شما باشد.

الکتروتراپی برای چه کسانی ممنوع است؟

• بارداری (در نواحی شکم و کمر)
• وجود ضربان‌ساز قلبی
• عفونت‌های حاد
• تومورهای بدخیم
• اختلالات حسی شدید

در مواردی هم تنها با تشخیص پزشک میتوان الکتروتراپی را برای بیمار انجام داد و باید پزشک مورد نظر تایید بدهد، مانند:

• بیماران مبتلا به صرع
• افراد مبتلا به بیماری های قلبی عروقی
• افراد مبتلا به سرطان
• افرادی که بدون دلیل کاهش وزن شدید داشتند
• افرادی که درد و ناراحتی تشخیص داده نشده دارند
• افرادی که سکته مغزی کامل یا ناقص داشتند

آیا الکتروتراپی ضرر هم دارد؟

درمان با الکتروتراپی یک روش غیرتهاجمی است که با خطرات و عوارض بسیار کمی همراه می باشد، البته توجه داشته باشید در صورتی که الکتروتراپی تحت نظر متخصص فیزیوتراپی انجام شود قطعا با خیال آسوده می توانید درمان را انجام بدهید و نگران عوارض آن نباشید.

آیا الکتروتراپی درد دارد؟

طبق مطالعات و تجربیات ما اکثر بیماران گزارش می دهند که در طول درمان ارتعاش خفیفی را حس می کنند و هیچ گونه شوک یا انرژی الکتریکی آزاردهنده دریافت نمی کنند. می توان با قطعیت گفت هیچ گونه درد یا انرژی الکتریکی آزاردهنده ای را حس نمی کنید

زمان هر جلسه الکتروتراپی چقدر است؟

یک جلسه الکتروتراپی، به دوعامل بستگی دارد، تعداد دستگاه های استفاده شده و مقدار زمان استفاده از آن می باشد.(تشخیص این دو عامل توسط متخصص می باشد) ممکن است در جلسات اول متفاوت از جلسات پایانی باشد. اما شما 20 الی 30 دقیقه در نظر داشته باشد. در حین استفاده از الکتروتراپی می توانید از گوشی یا کتاب استفاده کنید، از سکوت لذت ببرید.

منبع عکس بنر